Đó là lối tư duy chiếc mũ đỏ. Học phí luôn phải trả rất đắt nhưng ta sẽ không bao giờ phải học lại điều này một lần nữa. Chiếc mũ vàng tư duy cũng có thể liên quan tới các cách tiếp cận phát sinh phối hợp về một vấn đề.
Tôi đã sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy để nói tất cả những gì tôi muốn nói. Như vậy ta có thể nhân thấy phương thức tư duy phương Tây đặt trọng tâm vào cách định nghĩa trước sự việc và đưa ra những phân tích, xét đoán và tranh luận để chứng minh. Chiếc mũ xanh lá cây được sử dụng lúc này để tạo nên những khái niệm mới.
Họ luôn cho rằng người này là một người chân thật và chính hoàn cảnh hoặc những đồng nghiệp của anh ta hạ thấp anh ta mà thôi! Họ nhớ lại những lời là thuyết phục của anh ta và họ đã thích thú thế nào trước sự thuyết phục tuyệt vời đó. Nhưng có một câu hỏi đặt ra ở đây là liệu có nên sử dụng chiếc mũ đỏ để bộc lộ những cảm xúc mà thông thường nên được giấu kín? Mỳ ống là một thực phẩm tuyệt vời nhưng nếu ngày nào bạn cũng ăn mỳ ống suốt cả 3 bữa, bạn sẽ nhanh chóng chẳng thích thú gì với món mỳ ống đó nữa.
Lối tư duy chiếc mũ vàng không liên quan đến những ý kiến đơn thuần về mặt cảm xúc (chiếc mũ đỏ) cũng như không trực tiếp tạo ra những ý tưởng mới (chiếc mũ xanh lá cây). Dường như không ai thích ý tưởng này. Trong lúc sử dụng, bạn chỉ cần nhắc đến màu vàng để tượng trưng cho chiếc mũ vàng, cũng giống như màu đỏ để tượng trưng cho chiếc mũ đỏ.
Khi một người tiến lại bức thành của tòa lâu đài và giơ cờ trắng, người khác có thể phá vỡ luật chơi bằng cách bắn người này. Mọi người đưa ra những thông tin cần thiết, đặt câu hỏi và xem xét vấn đề. Có lẽ là không có ai.
Và ta không thế kiểm tra tất cả mọi sự việc với yêu cầu nghiêm ngặt nhừ những nhà khoa học làm việc trong phòng thí nghiệm. …Tôi biết anh ta rất bận rộn và luôn đòi tiền thù lao rất cao nhưng hãy cố tiếp cận anh ấy và mời anh ấy tham gia cuộc hội thảo. Đó chỉ là xúc cảm của cá nhân tôi.
Nhưng nếu mọi người đều đưa ra được những ý kiến tích cực, chiếc mũ đen nên được mọi người sử dụng ngay để đưa ra những cản trở và khó khăn. Chiếc mũ chỉ diễn tả cách thức cư xử của con người, không nói lên bản chất con người. Nhưng nếu chúng ta chỉ liệt kê vẻn vẹn ba sự lựa chọn, chúng ta sẽ không thể làm nảy sinh những sự lựa chọn khác.
Điều mà tôi muốn nhấn mạnh ở đây chính là «mức độ vừa đủ»: của một bộ óc tư duy phê phán. Vấn đề thử ba đó là sự mâu thuẫn giữa việc thoả mãn nhu cầu trước mắt và nhu cầu lâu dài. Đây là một sự khác biệt vô cùng quan trọng giữa lối tư duy «sách vở» và lối tư duy «thế giới thực tế».
Bạn yêu cầu mọi người đội mũ trắng khi bạn cần họ xử lý thông tin thực tế. Trên thực tế, người chủ toạ không nên thể hiện cảm xúc. Và mỗi chúng ta bộc lộ những xác cảm đối với những quyết định đó.
Những người có lối tư duy chiếc mũ đen tự nhiên thường chỉ trích những quan điểm của tôi. Tôi cảm thấy đây không phải là lúc thích hợp để đàm phán. Chiếc mũ đỏ khiến cho cảm xúc hiện hữu và trở thành một phần của bản đồ tư duy và là một phần quan trọng trong việc chọn đường trên bản đồ.