Loại trừ những uế ảnh làm lem luốc hồn xuân của ta. Cứ quan sát bạn trai lúc còn trong nôi, lúc chưa có tuổi khôn thì biết. Ngay từ lúc xuân xanh, bạn trai đã sống với tinh thần đơn giản, đã áp dụng nó trong các lối xã giao của họ.
Cách chung bạn trai nghèo túng nầy hay có tinh thần tự ly. Mà nhất là bạn chịu trách nhiệm với hóa công về vận mệnh của bạn. Một ngòi bút nọ viết về họ:
Có kẻ ít nói lắm, mặt lầm lì nhưng mấy lúc nầy cũng đa ngôn. Còn thấy giáo thì họ coi là tên mua văn bán chữ mặc dầu có một thiểu số quên sứ mệnh giáo dục của mình. Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa.
chúng ta vì không ý thức tình yêu của cha mẹ là dụng cụ quan phòng của tình yêu Thượng đế(dụng cụ gần là mẹ, dụng cụ xa là cha) nên đối vớibiển hồ lai láng là tình phụ mẫu ta hay nếu khôngtính tháng tính ngày khi yêu cha mẹ, thì ta, lúc có lông có cánh chỉ biết lo cho mình, cho bợ, cho chồng, cho con cái. Có thể họ nói xấu về đời tư, về các tổ chức của bè bạn, của thượng cấp, hạ cấp một cách trống trải, không dè dặt giữa đám đông. Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh.
Không phải họ chỉ hồi tưởng những thú ái ân, mà vì giàu lý trí, ký ức họ thường quay lại trong đầu óc những kỷ niệm pha màu sắc ân nghĩa. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận. Nhứt là họ bàn tâm sự.
Trong bản năng bảo vệ tính dục của bạn trai người ta cũng thấy lương tâm xen vào. Bình thủy tinh rủi bể, có khéo hàn đến đâu vẫn còn di tích, tâm hồn nam thanh mà vấp té vào dâm ô làm sao khỏi lu đi những vẻ kiều diễm của khiết bạch. Thật tội nghiệp cho phái mạnh vì đại đa số bạn trai từ 12, 13 ttuổi trở đi thì trên gương mặt hay nổi những mụn.
Còn chỗ họ ở mới hỡi ôi. Họ thay đổi kiểu hớt tóc. Cây vông dù có sơn son thếp vàng đến đâu thì bị mục vẫn mục, vẫn ô dụng.
Lại còn non tinh thần chịu đựng sự chống báng, chỉ trích của đối phương chăng? Có lẽ. Trong chốn tu trì họ vẫn hoạt động bên ngoài và thường họ làm cho thân thể khổ nhọc để diệt dục, nhưng đặc biệt nhất là họ có một đời sống nột tâm sâu sắc nhờ thánh sủng, trong thinh lặng của linh hồn họ nếm thú vị siêu thoát, cảm thấy tránh được mọi phiền toái, rắc rối của lòng thù, vừa được cái vui lâng lâng vì làm những việc thiện cho Trời, cho người. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít.
Bởi yếu tố xô đẩy ái tình của phái mạnh là bản năng truyền sinh nên ái tình của họ pha màu sắc tình dục và bám vào sắc đẹp. Bỗng một bóng hồng đáp xuống bến tình nàng: chàng Berbanotte. Ngó mặt họ thì biết: ta thấy họ mất tự nhiên.
Từ tâm tình tự kiêu ấy, bạn trai có đầu óc muốn cai trị thiên hạ, muốn ăn trên ngồi trước và ai cũng phải vâng phục mình. Bảo xong, họ ngồi xuống thụ giáo tiếp. Bạn gái thì hướng nội nhiều ít không biết nhưng chắc chắn là hướng ngoại nhiều.