Trong cuốn Tâm lý bạn gái tôi đã viết khá nhiều về vấn đề nầy nên ở đây tôi chỉ bàn những gì liên hệ đến tâm lý bạn trai và đến sự giáo luyện tình cảm của họ. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Các ông cho biết mình sung sướng lúc kết bạn.
Cũng có một số, mà là thiểu số, bạn trai không đổi tiếng. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. hai ông trong quyển tự thú của mình viết cách thời gian nhau hằng bao thế kỷ mà sự việc na ná giống nhau.
Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn. Ưa lý luận, nói đúng hơn là ưa lý sự nhưng bạn trai không thích thiên hạ lý phục mình lắm đâu. Chiều nay ăn mai rửa.
Chính Augustin và Rousseau đã qua thời kỳ mua bán thứ tình nầy. Ngoài những khi bị trói buộc bằng phận sự, bằng những ham mê trong lãnh vực tình cảm, bạn trai nghĩ ngay đến thể dục mà nhất là thể thao. Nhiều cơ quan liên đới ảnh hưởng nhau và cũng nẩy nở một trật.
Lời khuyên đó vàng ngọc. Ta không đ ào luyện những bạn trai giàu tự ái thì đ ào luyện ai. Khi tuổi dậy thì đến, Tạo hóa cho người nam người nữ tự nhiên yêu mến nhau.
Tôi không cần bàn rộng óc nhiệm vụ của đàn ông, hiểu cách riêng là bạn trai trong các vai trò có tính cách công. Họ làm sao biết được con cọp thu hình là để vo mồi cho chắc ăn. Ghê gớm nhất là mỗi ngày có một chim kên kên mổ gang của Prométhée để ăn.
Rồi khi thèm khát nhục lạc mà bất kể lương tâm nữ thì người ta ngần ngại gì mà không đem các mánh lới cáo già để lường gạt. Khi bạn phải chia tay với một người bạn yêu, bạn hay bị cám dỗ về điều răn thứ sáu của chân giáo. Mà coi chừng mấy câu: cây xiên bên nào ngã bên nấy, ai gieo gió thì gặt bão luôn vô nghĩa đâu.
Bạn trai phải luyện cho mình đức tự chủ về óc phán đoán độc lập. Phần đông đổ xô về các môn chơi. Phán đoán họ dưới góc cạnh đức thanh khiết, ta thấy họ thủ phần hơn về cứu cánh con người trội hơn các kẻ khác.
Họ buồn tiếc vì tại sao chồng mình trong buổi sơ giao có vẻ thùy mị hiền lương mà sau những ngày tân hôn tuần trăng mật lắm lúc hung ác quá. Bạn trai vì tiến thân gác bỏ hôn nhân một bên chiếm số không nhỏ. Lấy ái tình làm mục đích: Trai gái lớn lên thì phải yêu nhau, kiếm chỗ thanh vắng tỏ tình yêu bằng những việc hôn hít, bằng câu chuyện tâm sự.
Có cái người ta gọi là nam tính hòa trộn trong từ toàn thân xác, tâm thần bạn trai đến lối xử thế của họ. Đó là tại bản năng ái tình đến lúc chồm dậy trong họ. Thế nào rồi ta cũng già.