Chính vè lẽ đó việc phát triển sự nhạy cảm với giá trị là một việc làm hết sức quan trọng. Một con vật cũng tự học ra cách nhận biết thế nào là một loài quả độc và những dấu hiệu nào báo hiệu cho nó biết nó sẽ gặp loài động vật ăn thịt nguy hiểm. Dần dần, tấm bản đồ về những vấn đề tiềm tàng, những trở ngại, những khó khăn và nguy hiểm ngày càng hiện rõ.
Và khi chiếc bản đồ được hoàn tất, mọi người hiển nhiên đều nhìn thấy con đường. Ví dụ, để nêu lên một sự việc hiếm khi xảy ra, ta nói: Họ đã tốn nhiều giờ để thảo luận việc này.
Có một ngôi nhà rất đẹp nằm ở ngoại ô. Liệu có cách nào để chúng ta vẫn áp dụng được ý tưởng đó? Lúc đó mọi người cùng nhìn lại tất cả những quan điểm được đưa ra dựa trên lối tư duy đồng thuận.
Mấu chốt ở đây chính là cách chúng ta sàng lọc những sự kiện. Mũ đen giúp xem xét vấn đề một cách cẩn trọng để chỉ ra được những yếu điểm của sự việc. Lý do đầu tiên đó chính là do từ sáng tạo có nghĩa quá rộng và mơ hồ, như tôi đã nêu trong phần chiếc mũ vàng.
… Làm thế nào chúng ta có thể nhận ra được chiến lược của họ có thành công hay không? Hãy tưởng tượng một cách lạc quan. Lối tư duy chiếc mũ vàng không liên quan trực tiếp đến sự sáng tạo.
Vài tháng sau đó, bà hiệu trưởng của trường Clayfield ở Brisbane đã nói với tôi rằng ở trường bà, phương pháp tư duy 6C đã được dạy cho những trẻ bốn tuổi. Tuy nhiên những suy nghĩ của chúng ta lại quá thận trọng. Khi anh ta là một nhà phê bình, anh ta hãy là một người thể hiện hết khả năng phê phán của mình.
Chiếc mũ đen nhắc nhở mọi người phải cẩn thận. Chiếc mũ đen là công cụ thể hiện lối tư duy thường được sử dụng nhiều nhất. … Ít nhất bạn cũng nên thử sử dụng chiếc mũ xanh.
Những khả năng trực giác như vậy trong lĩnh vực kinh doanh nhiều khi đóng vai trò hết sức quan trọng bởi vì nó được đúc kết dựa trên kinh nghiệm. Tôi muốn các bạn suy nghĩ 2 phút trước khi chúng ta bắt đầu cuộc thảo luận. Chúng ta bắt đầu đi tìm những giải pháp khác.
Cảm xúc sẽ phá rối tư duy của chúng ta, hay nó chính là một phần của tư duy? Tất nhiên là chúng ta nên sử dụng những chiếc mũ riêng biệt để thể hiện riêng xúc cảm và khả năng trực giác, nhưng như vậy chỉ làm vấn đề thêm phức tạp. Tư duy mới lạ tạo nên một thái độ, một cái nhìn, kỹ thuật (bao gồm sự tiến triển, sự khích động và hoạt động khích động) khiến chúng ta đi tắt nhanh khỏi lối tư duy thông thường nhờ vào hệ thống khuôn mẫu bất đối xứng đối với mỗi cá nhân.
Liệu chúng ta có thật sự cần thiết phải sử dụng chiếc mũ đỏ để biểu lộ cơn tức giận đang đè nén ta? Liệu chúng ta có thể thể hiện sự tức giận đó tự nhiên thông qua cái nhìn và giọng nói. Nếu bác sỹ thấy có những đấu hiệu của bệnh sốt, ông sẽ kê đơn cho bệnh nhân điều trị bệnh sởi. Đầu tiên, đó là những cảm xúc cơ bản như: sự sợ hãi và không thích tới những cảm xúc phức tạp hơn như sự nghi ngờ.