Nhưng đối với những người không đi học và những người cố gắng đọc sách một cách tự nguyện, thì việc học lâu dài chủ yếu dựa vào sách và đọc sách mà không có giáo viên trợ giúp. Nhưng sự thật không phải lúc nào cũng như vậy, nhất là đối với các tác phẩm mô tả. Vậy mối quan hệ giữa các giai đoạn và cấp độ này là gì?
Trong nhiều trường hợp, bạn không nhất thiết phải bám theo cấu trúc được phân chia thành chương mục của cuốn sách. Sự gặp gỡ về tư tưởng thông qua phương tiện ngôn ngữ phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng hợp tác của cả hai phái tác giả và độc giả. Theo chúng tôi, bạn nên đọc nhanh và thật tập trung sao cho tâm trí hoàn toàn đắm chìm vào tác phẩm, nghĩa là để tác phẩm hư cấu thoả sức tác động lên bạn.
Điều này khiến cho triết học hiện đại rất khó đọc đối với các độc giả không chuyên. Những yếu tố trên chính là mặt lý thuyết của vấn đề. Nói như vậy không có nghĩa là độc giả không nên đưa ra ý kiến phản đối và cố chỉ ra chỗ sai của tác giả.
Ai cũng đã ít nhiều dùng các từ lý thuyết và thực hành, nhưng chưa hẳn tất cả đều hiểu hết ý nghĩa của chúng. Đây là một trong những điểm đáng lưu ý nhất về con người và là đặc điểm khác biệt nhất giữa người thông tuệ và các động vật khác - những động vật đến một độ tuổi nào đó không phát triển thêm về mặt trí óc nữa. Bạn đừng khăng khăng cho rằng tác giả một tác phẩm hư cấu luôn bịa ra những thông tin trong tác phẩm của họ.
Bên cạnh những báo cáo, những con số liên quan đến toán học và thống kê - phần nặng về lý thuyết hơn thực hành - thì những cuốn sách này thường dạy ta cách tổ chức đời sống kinh tế ở nhiều quy mô từ cá nhân đến tập thể hay quốc gia; chỉ cho chúng ta nên hay không nên làm gì và thông tin về những hậu quả tương ứng nếu ta không làm những việc phải làm. Ranh giới giữa một câu ghép dài và một đoạn văn ngắn vô cùng mong manh. Liên quan đến quy tắc này, có một số điểm nữa cấn lưu ý.
Nhưng em vẫn chưa biết cấp độ đọc cao hơn cấp độ đọc sơ cấp. Nếu câu hỏi mang tính khoa học, bạn biết rằng để trả lời nó bạn phải tiến hành một nghiên cứu hay một thí nghiệm hoặc quan sát một loạt hiện tượng. Khi thật sự quan tâm đến cuốn sách và đề tài được thảo luận, chúng ta không chỉ muốn biết nhận định của tác giả mà muốn tìm hiểu xem tác giả thuyết phục chúng ta chấp nhận những nhận định đó như thế nào.
Chúng tôi đã gợi ý sẵn những câu hỏi đó cho bạn, còn chính cuốn từ điển sẽ mách cho bạn cách tìm ra câu trả lời. Tất nhiên, ngoài việc thu thập thông tin và tăng tầm hiểu biết, việc đọc sách còn nhằm mục tiêu đọc để giải trí. Dữ kiện, về một khía cạnh nào đó, bị quy định bởi các yếu tố văn hoá.
Có sự phân biệt rõ ràng, rộng khắp giữa cái tốt và cái xấu không? Có điều nào luôn luôn tốt và điều luôn luôn xấu trong mọi trường hợp không? Hay Hamlet đã đúng khi nhắc lại lời Montaigne rằng: Chẳng có gì tốt hay xấu, chỉ có sự suy nghĩ làm cho nó trở nên tốt hay xấu mà thôi? Bên cạnh đó, bạn cũng không nên bằng mọi giá trích dẫn nguyên một định nghĩa trong từ điển để lý luận về vấn đề nào đó. Mỗi động tác đều đòi hỏi bạn chú ý cao độ khi thực hiện.
Song, nó cũng là cái chung. Nhưng bạn cũng cần lưu ý điểm này khi đọc những tác phẩm đồ sộ. Một trong những ngành học thuật phát triển nhanh nhất là lịch sử khoa học.
Nếu hoạt động dạy không có hoạt động tương hỗ là học thì dạy chẳng có giá trị gì. Một nguyên nhân là do khoa học xã hội chưa từng bị toán học hoá. Bốn giai đoạn được tóm lược ở đây chính là tất cả các giai đoạn của cấp độ đọc đầu tiên - đọc sơ cấp, và có thể được phân chia theo chương trình giảng dạy của trường tiểu học.